Zelfbeschikking en offgrid of soeverein leven… Een trend? Of een psychologische behoefte die van alle tijden is?
Joshua Vink van UPD8 News interviewt Claudie van Ginneken over de kijk vanuit de psychologie op het verlangen naar autonomie, zelfbeschikking, offgrid of zelfs soeverein leven.
Autonomie, zelfbeschikking en offgrid soeverein leven
Joshua staat vandaag voor het overheidsgebouw rijkskantoor de Knoop. De reden daarvoor is omdat er steeds meer brieven binnenkomen bij overheidsinstanties als de belastingdienst van burgers die zeggen niet meer mee te willen doen met de maatschappij. Ze verklaren zichzelf Soeverein.
Wat betekent soeverein?
Maar wat betekent dat precies, soeverein? Dit wil zeggen dat ze afstand doen van hun burgerschap, geen belasting meer betalen en niet meer gehoorzamen aan overheidsinstanties. Soms hebben ze ook hun eigen diplomatieke paspoort of maken ze van hun woning een heuse ambassade.
Daarnaast zijn er ook mensen die niet meer afhankelijk willen zijn van overheden of grote bedrijven. Zij vinden het belangrijk dat zij in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien, zodat ze ook zonder de diensten van deze instanties zichzelf kunnen redden. Hun woning sluiten ze niet aan op bijvoorbeeld het elektriciteitsnet, een gasleiding, het riool of de waterleiding.
Offgrid
Deze woningen (en vakantiewoningen) staan los van het netwerk: offgrid. Er kunnen verschillende redenen zijn voor mensen om te kiezen voor offgrid of soeverein leven. Een sterke behoefte aan autonomie, zelfbeschikking kan een rol spelen.
Voor sommigen zijn de overwegingen praktisch: stel dat er een ramp gebeurt… Stel dat energie of water niet meer beschikbaar zijn, hoe red je je dan? Stel dat het regime corrupt is, hoe veilig is het dan dat je gebonden bent aan regels en gegevens?
Zelfbeschikking
De behoefte om zelf, autonoom te kunnen beslissen over je lichaam, je huis en je leven is zo oud als de mensheid. En ongetwijfeld nog veel ouder, want ook dieren kennen een zekere behoefte aan zelfbeschikking. Voor elk wezen dat onderscheid kan maken tussen zichzelf en de omringende wereld is zelfbeschikking (meestal onbewust) aan de orde.
Toch is het vanaf daar nog een heel grote stap naar het besluit om jezelf soeverein te verklaren.
Jezelf soeverein verklaren
Maar wat drijft deze mensen eigenlijk om zover te gaan dat ze uit de maatschappij willen stappen? UPD8 News sprak met onderzoekseconoom Peter Gerbrands van de Universiteit Utrecht en Claudie van Ginneken, psycholoog, om erachter te komen waarom mensen dit doen.
In de tijd van de oude Egyptenaren waar mensen zichzelf, hun eigen lichaam als werk aan de farao moesten aanbieden, had je al mensen die wat rijker waren en daarvoor slaven gebruikten. Je had mensen die net aan de andere kant van de dijk hun velden hadden om zo geen belastingen te hoeven te betalen. Dus de exit-strategie van mensen is natuurlijk al heel oud.
Er wordt wel gesproken van een groeiend aantal soevereine mensen. Het is de vraag of dat aantal inderdaad groeit. Het lijkt erop dat het een verschijnsel is van alle eeuwen, van alle tijden.
Sociologie van soevereiniteit en offgrid wonen
Mensen die zichzelf soeverein verklaren, hebben niet zo zeer een economisch is als wel sociaal motief. Als je kijkt naar het ontstaan van een staat, dan zie je dat in kleine samenlevingen de bescherming van het collectief door niet-specialisten kan worden uitgevoerd. In grotere samenlevingen heb je specialisten nodig die het beter kunnen. Dan ontstaat er afstand tussen de mensen die daar wel en geen invloed op hebben. Op het moment dat die afstand te groot is en mensen voelen zich niet meer vertegenwoordigd, dan krijg je dat mensen zich daartegen gaan verzetten.
Psychologie achter jezelf soeverein verklaren
Er zijn altijd mensen die zich niet gehoord voelen of het idee hebben dat het systeem of de massa niet voldoende opkomt voor hun belangen.
Die kunnen zich laten horen, die kunnen opstaan, protesteren, zelf iets anders beginnen. Sommigen gaan staken, uiten zich in kunst en in de media of klimmen op de barricaden.
Anderen keren zich eerder in zichzelf. Ze hebben wellicht de ervaring of overtuiging dat protest zinloos is. En als mensen langdurig het idee hebben dat ze alsmaar genegeerd worden, of buitenspel worden gezet, of monddood worden gemaakt, dan is een volgende stap soms dat mensen zeggen: Ik speel niet meer mee.
Ik speel dit spel niet meer volgens de spelregels die anderen me opleggen.
Ik stop met in de pas lopen, met me aanpassen, met belasting betalen, met naar school gaan, met mijn baan, met werken in het algemeen of in het allerergste geval zelfs met leven.
Is zelfbeschikking de rode draad in jouw leven? Wil je je autonomie versterken? Of juist minder verlangen naar soeverein leven? Neem gerust contact op voor een vrijblijvend kennismakingsgesprek.